Na het algemeen overzicht en de Zweedse keuken, gaan we in wat volgt verder in op de buurlanden: Noorwegen, Finland, IJsland en Denemarken!
De Noorse keuken
- Lutefisk is een traditioneel Noors gerecht gemaakt van gedroogde witvis (meestal kabeljauw) die gerehydrateerd wordt met een loogoplossing. Dit geeft de vis een gelatineachtige textuur. Vervolgens wordt hij grondig gespoeld en tenslotte gekookt of gestoomd. Hij wordt meestal geserveerd tijdens de kerstperiode en gecombineerd met boter, spek, erwten en aardappelen.
- Rakfisk is een soort gefermenteerde vis, meestal forel of char, en wordt vaak gegeten als een spread op plat brood of met aardappelen en zure room. Het is een delicatesse die in de wintermaanden wordt gegeten. En ja, ook dit is acquired taste 🙂
- Romige zalmsoep (Fiskesuppe) met stukjes zalm en kabeljauw en in julienne gesneden aardappelen, wortelen en preien op smaak gebracht met dille en roze garnalen is een ander populair gerecht.
- Een uniek Noors zuivelproduct is brunost of bruine kaas die van wei wordt gemaakt. Het is zoet en gekarameliseerd met een kenmerkende bruine kleur. Het wordt meestal dun gesneden en geserveerd op brood of wafels.
- De Noren hebben ook zoiets als het smörgåsbord in Zweden, nl. het koldtbord. Het is een koud buffet van verschillende koude gerechten, waaronder vleeswaren, zeevruchten, salades en ingemaakte groenten.
- Een andere Noorse klassieker, de traditionele pap Rømmegrøt wordt gemaakt van zure room en bloem en geserveerd met suiker, kaneel en boter.
- Vind je ook vaak terug: visconserven van makreel en sardines, dille, mosterzaad, jeneverbessen, erwten en bonen in blik, gepelde tomaten in blik, kaneel, kardemom, allspice (pimento), laurierblad en nootmuskaat.
De Finse keuken
Traditionele Finse gerechten zijn hartig en maken vaak gebruik van basisproducten zoals vis, wortelgroenten en granen. Een overzicht van een aantal typische gerechten en producten:
- Karjalanpiirakka zijn Karelische pasteitjes gemaakt van dun roggebloemgebak en meestal gevuld met rijstpap, aardappelpuree of wortel en rijstvulling. Ze worden vaak geserveerd met eierboter.
- Kalakukko is een traditionele Finse vistaart uit Karelië. Het is een roggekorst met daarin vis, varkensvlees en spek.
- Leipäjuusto, ook bekend als piepende kaas of Finse kwark, is een verse kaas die traditioneel warm wordt geserveerd met bergframbozenjam.
- Erwtensoep (Hernekeitto) is een klassiek Fins gerecht. Net als in Zweden wordt het vooral op donderdag gegeten, vergezeld van een hartige pannenkoek (pannukakku).
- Poronkäristys is een traditioneel Fins gerecht van dun gesneden rendiervlees, gesauteerd met boter en uien. Het wordt meestal geserveerd met aardappelpuree en vossenbessensaus.
- Lohikeitto is een romige zalmsoep gemaakt met zalm, aardappelen, prei, wortelen en dille. Het is een populair gerecht en echt comfort food.
- Rijstpudding (Riisipuuro) is een veelvoorkomend dessert in Finland, vaak op smaak gebracht met kaneel en suiker, en wordt traditioneel gegeten tijdens kerstvieringen.
De IJslandse keuken
De IJslandse keuken werd gevormd door de unieke omgeving en de geschiedenis van het land. De nadruk ligt er op lokale ingrediënten, waaronder vis, lamsvlees en zuivelproducten. Sommige traditionele gerechten bieden een kijkje in het rijke culinaire erfgoed van het land:
- Skyr is een zuivelproduct dat lijkt op verse kaas maar vaak op de markt gebracht wordt als yoghurt. Het heeft een dikke, romige textuur en een hoog eiwitgehalte. Het wordt vaak geserveerd met suiker of bessen als hoofdbestanddeel van het IJslandse ontbijt.
- De IJslandse hotdog, of pylsa, is hét nationale fast food. De worstjes zijn van lams-, varkens- of rundsvlees. De hotdog wordt vaak geserveerd met ketchup, mosterd, gebakken uien, rauwe uien en/of remoulade.
- IJslands lamsvlees staat hoog aangeschreven om zijn kwaliteit, omdat de dieren vrij kunnen grazen op natuurlijke weilanden. Lamsvleesgerechten zoals hangikjöt (gerookt lamsvlees) en lambakæfa (lamssoep) en kjötsupa (een andere traditionele lamssoep met wortelgroenten en kruiden) zijn populair.
- Plokkfiskur is een stevige visstoofpot gemaakt met vis, aardappelen en bechamelsaus. Het is een troostrijk gerecht dat vaak wordt gegeten bij koud weer.
- Rúgbrauð is een traditioneel IJslands roggebrood dat langzaam in de grond wordt gebakken met behulp van geothermische warmte. Het heeft een zoete, dichte textuur en wordt vaak geserveerd met boter of gerookte vis.
- Hákarl is gefermenteerd haaienvlees met een scherpe smaak. Het wordt meestal gegeten in kleine blokjes en weggespoeld met Brennivín, een soort IJslandse schnaps. Het is een verworven smaak, want net als bij de Zweedse surströmming en de Finse rakfisk is de fermentatie redelijk ver doorgevoerd 😉. In de volksmond wordt het ook wel eens rotte haai genoemd. Alleen te proberen door durvers dus.
- Nog zo’n bijzonder traditioneel gerecht is Svið. Het is een in de lengte in twee gedeelde schapenkop, die eerst wordt geschroeid en vervolgens gekookt. Meestal geserveerd met raapjes en aardappelpuree. De IJslanders vinden de oogbollen en het vlees van de oogkassen het allerbest.
- Ook mos en korstmos worden vaak gebruikt, meestal in salades of als garnering op verschillende gerechten.
De Deense keuken
Hygge is een Deense term die staat voor een gevoel van gezelligheid. Het is een cultureel concept en levenshouding die diep geworteld is in de Deense samenleving. Het gaat niet alleen om het creëren van een warme, gastvrije sfeer, relaties en activiteiten, maar is vaak ook verbonden met eten. Of je nu geniet van een zelfbereide maaltijd, een warme drank of zoete lekkernijen deelt met je geliefden, eten speelt een centrale rol in het cultiveren van hygge.
- Smørrebrød zijn open sandwiches die bestaan uit een stuk dicht, donker roggebrood (rugbrød), belegd met verschillende ingrediënten zoals haring, leverpastei, rosbief, garnalen en verschillende smeersels. Het wordt vaak als lunch geserveerd.
- Denemarken is beroemd om het zoet gebak, dat vaak bekend staat als Deens gebak (Danish pastry). Er zijn verschillende vormen en vullingen, zoals frambozen- of abrikozenjam, vla, marsepein en noten…
- Frikadeller zijn Deense gehaktballetjes van varkens- en rundvlees met kruiden en uien. Ze worden goudbruin gebakken en vaak geserveerd met aardappelen en jus.
- Deense poffertjes of Æbleskiver zijn kleine, ronde en luchtige pannenkoekjes, typisch gevuld met schijfjes appel. Ze worden vaak geserveerd met poedersuiker en jam.
- Stegt Flæsk med Persillesovs is een klassiek, stevig en smaakvol Deens gerecht bestaande uit knapperig buikspek (stegt flæsk) geserveerd met een romige peterseliesaus (persillesovs) en aardappelen.
- Rødgrød med Fløde is een dessert gemaakt van rode bessen (Rødgrød) (meestal aardbeien, frambozen of aalbessen) en suiker, ingedikt met aardappelzetmeel. Het wordt traditioneel geserveerd met room (fløde).
- Leverpostej is een leverpastei die vooral op brood of smørrebrød wordt gesmeerd in combinatie met augurken en spek.Grød verwijst naar verschillende papgerechten in Denemarken. Vooral rijstpap (risengrød) is populair, typisch met een klontje boter, kaneel en suiker.
Om het je gemakkelijk te maken, vind je hieronder nog eens een lijstje met de belangrijkste ingrediënten die je zeker in je voorraadkast moet hebben als je experimenteert met de Scandinavische keuken.
Kaneel, kardemom, allspice (pimento), muskaatnoot, jeneverbes, mosterdzaad, dille, kruidnagel, gember, korianderzaad, vanille, steranijs, dijon- of graanmosterd, tijm, oregano, laurierblad en bouillon.
Afbeelding door pikisuperstar via Freepik